«مناجات»
پروردگارا ! ما را با بخشش خودت از بخشش دیگران بی نیاز کن و ما را با صله و
احسان خود از نگرانی و ترس بریدن و قطع رابطه کردن دیگران کفایتمان کن تا دیگر
با وجود بخشش و بذل تو چشم طمع به کسی
نداشته باشیم و با وجود احسان تو از کسی
دلواپسی و از دوری گزیدنش نگرانی و ترس وهراس نداشته باشیم.
پروردگارا ! کسی را که تو یارو مدد
کارش باشی ،خوار کردن خوارکنندگان ضرری به او نمی رساندو کسی را که توعطا فرمایی
مضایقه کردن مضایقه کنندگان چیزی ازاو کم نمی کندو کسی را که تو راهنمایی و ارشاد
فرمایی ، گمراه کردنش او را از راه به در نمی کند.
پس بر محمد وآل محمد درود فرست وما را از جمله فراخوانان به سوی تو ، و دعوت
کنندگان به راه تو و راهنمایان به دین تو و از جمله دوستان خاص خود و کسان نزدیک
در پیش خودت قرار ده ای بخشنده ترین بخشندگان
« فراز هایی از دعای پنجم صحیفه سجادیّه »
«مناجات»
پروردگارا ! ما را با بخشش خودت از بخشش دیگران بی نیاز کن و ما را با صله و
احسان خود از نگرانی و ترس بریدن و قطع رابطه کردن دیگران کفایتمان کن تا دیگر
با وجود بخشش و بذل تو چشم طمع به کسی
نداشته باشیم و با وجود احسان تو از کسی
دلواپسی و از دوری گزیدنش نگرانی و ترس وهراس نداشته باشیم.
پروردگارا ! کسی را که تو یارو مدد
کارش باشی ،خوار کردن خوارکنندگان ضرری به او نمی رساندو کسی را که توعطا فرمایی
مضایقه کردن مضایقه کنندگان چیزی ازاو کم نمی کندو کسی را که تو راهنمایی و ارشاد
فرمایی ، گمراه کردنش او را از راه به در نمی کند.
پس بر محمد وآل محمد درود فرست وما را از جمله فراخوانان به سوی تو ، و دعوت
کنندگان به راه تو و راهنمایان به دین تو و از جمله دوستان خاص خود و کسان نزدیک
در پیش خودت قرار ده ای بخشنده ترین بخشندگان
« فراز هایی از دعای پنجم صحیفه سجادیّه »
نادِ علیاً مَظهَرَ العَجائِب
به دستور خداوند متعال حضرت علی علیه السلام بارها
مردم راازکثرت علم خود آگاه می کردند(1) و به آنان می
فرمودند:"سَلُونی قَبلَ أن تَفقِدونی" از من هر چه می خواهید بپرسید،قبل
از آنکه از میان شما مفقود شوم.ایشان می فرمودند:بپرسید از من از راههای آسمان که
همانا شناسایی من به آن راهها بیشتر است از آگاهی من نسبت به راههای زمینی.مردم هم
پیوسته از آن حضرت،از مطالب مشکل و علوم پیچیده سوال می کردند و ایشان هم به گونه ای که مردم متحیّر
می شدند جواب می دادند از عجائب این است که بعد از ایشان،افرادی این ادعا را کردند اما در کمال ذلّت و خواری
رسوا شدند و تا به امروزهم کسی نتوانسته این اِدعا را داشته باشد و بتواند آن را عملی
سازد.
--------------------------------------------------------------------------
(1)کتاب منتهی الآمال،باب فضیلت امیر المؤمنین علیه
السلام
نادِ علیاً مَظهَرَ العَجائِب
به دستور خداوند متعال حضرت علی علیه السلام بارها
مردم راازکثرت علم خود آگاه می کردند(1) و به آنان می
فرمودند:"سَلُونی قَبلَ أن تَفقِدونی" از من هر چه می خواهید بپرسید،قبل
از آنکه از میان شما مفقود شوم.ایشان می فرمودند:بپرسید از من از راههای آسمان که
همانا شناسایی من به آن راهها بیشتر است از آگاهی من نسبت به راههای زمینی.مردم هم
پیوسته از آن حضرت،از مطالب مشکل و علوم پیچیده سوال می کردند و ایشان هم به گونه ای که مردم متحیّر
می شدند جواب می دادند از عجائب این است که بعد از ایشان،افرادی این ادعا را کردند اما در کمال ذلّت و خواری
رسوا شدند و تا به امروزهم کسی نتوانسته این اِدعا را داشته باشد و بتواند آن را عملی
سازد.
--------------------------------------------------------------------------
(1)کتاب منتهی الآمال،باب فضیلت امیر المؤمنین علیه
السلام
«النجم الثاقب»
در ادامه معرفی کتابهایی که در رابطه با شخصیت والا مقام حضرت صاحبالزمان علیه السلام نوشته شده است، نوبت به کتاب النجم الثاقب در احوال ولی عصر بقیه ا... الاعظم عجل ا... تعالی فرجه الشریف میرسد. تألیف این کتاب توسط ثقه المحدثین مرحوم حاج میرزا حسین طبرسی نوری صورت گرفته است.
مطالب گرانقدر و کم نظیر این کتاب در ضمن دوازده باب بیان شده است که به اختصار به هر یک از آنها اشارهای خواهیم کرد.
باب اول: در ذکر شمهای از حالات ولادت با سعادت امام عصر علیه السلام
باب دوم: در ذکر اسامی و القاب و کنیههای آن حضرت علیه السلام
باب سوم: این باب خود مشتمل بر دو فصل است:
فصل اول: در شمایل آن جناب
فصل دوم: در خصایص آن جناب و الطافات خاصهی الهیّه که به آن حضرت علیه السلام شده یا خواهد شد.
باب چهارم: در ذکر اختلاف مسلمین در مورد آن حضرت، بعد از اتفاق نظر ایشان در صحت صدور اخبار نبوی بر حتمی بودن آمدن شخصی در آخرالزمان، همنام آن حضرت و ملقب به مهدی علیه السلام که دنیا را از عدل و داد پر خواهد کرد.
باب پنجم: در اثبات نمودن مهدی موعود علیه السلام که همان حجه بن الحسن العسکری علیه السلام میباشد با استفاده از منابع اهل سنت
باب ششم: بیان معجزاتی که توسط امام عصر علیه السلام انجام خواهد شد.
باب هفتم: در ذکر آنان که در غیبت کبری خدمت آن جناب رسیدهاند.
باب هشتم: بیان حکایاتی که باید مدعی رؤیت را در زمان غیبت کبری تکذیب نمود.
باب نهم: در عذر داخل نمودن چند حکایت از درماندگان در بیابان و غیر آنها
باب دهم: در ذکر شمهای از تکالیف مردم در خصوص خداوند و آنجناب
باب یازدهم: ذکر اوقات خاصی که مربوط هستند به امام عصر علیه السلام
باب دوازدهم: در ذکر اعمال و آدابی که شاید بتوان به برکت آنها به سعادت ملاقات و شرف حضور باهر النور امام عصر علیه السلام رسید.
در پایان امیدواریم که شما عزیزان با مطالعهی این کتاب زمینه کسب معرفت بیشتر نسبت به امام زمان علیه السلام را فراهم کرده و دعا برای ظهور ایشان را هرگز از یاد نبرید.
بنام خدا
آیا تا به حال این دو حدیث را که از امام رضا علیه السلام نقل شده است، شنیدهاید؟
امام رضا علیه السلام میفرمایند:
حضرت مهدی علیه السلام دو نشانه بارز دارد که با آنها شناخته میشود: یکی دانش بی کران الهی و دیگری استجابت دعا.1
و دیگر اینکه:
دعای او (حضرت مهدی علیه السلام) همواره به اجابت میرسد، تا جایی که اگر دعا کند که سنگی از وسط به دو نیم گردد، میشود.2بنابراین، اگر امام عصر علیه السلام درحق کسی دعای خیری کنند، بی شک آن دعا در درگاه خداوند مقبول است.
حتماً شنیدهاید که حضرت بقیه ا... الاعظم، امام زمان علیه السلام را "کریمٌ مِن اولادِ الاکرام"3 میخوانند، یعنی تو بزرگوار و از فرزندان بزرگواران هستی.
حال شما بگویید: آیا میشود که در حق آن بزرگوار، نیکی کرد و آن امام مهربان، جواب آن نیکی را ندهد؟ نه، هرگز چنین نیست: "کریم من اولادِ الاکرام". پس بیایید برای سلامتی او و تعجیل در ظهورش دعا کنیم، باشد که مشمول دعای خیر همیشه مستجاب او شویم.
ا...مَ عجّل فَرجه و سهّل مخرجه
--------------------------------------------------------
1- عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج1، ص170.
2- بحارالانوار، ج25، ص116، ح1.
3- جمال الاسبوع، ص41، زیارت امام زمان ارواحنا فدا در روز جمعه
بنام خدا
السلام علیک یا سفینة النجاه
سلام بر تو ای کشتی نجات
یکی از مهمترین اوصاف امام علیه السلام "کشتی نجات" بودن ایشان است.
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در معرفی خود و فرزندان گرامیشان فرمودهاند:
"نحن ... سُفُنُ النَجّاه"1
ما ... سفینههای نجات هستیم.
کشتی نجات در دریا به دنبال غریق میگردد، تا او را از غرق شدن نجات دهد. امامان ما کشتی نجات هستند. یعنی برای نجات کسانی که در حال غرق شدن هستند، میگردند تا آنها را پیدا کرده و نجات دهند. اگر کسی به ایشان پناه ببرد، از او دستگیری میکنند. اما علاوه بر آن خودشان هم به دنبال کسانی هستند که نیاز به کمک دارند و دوست دارند به فریاد کسانی برسند که از لحاظ روحی یا جسمی در معرض خطر و غرق شدن میباشند.
این تعبیر در زیارت امام زمان ارواحنا فداه در روز جمعه نقل شده است:
«السلام علیک یا سفینه النجاه»2
هرقدر کشتی نجات بودن امام علیه السلام برای انسان روشنتر شود، اعتقاد و باور او به این ویژگی حضرتش بیشتر و قوی تر میگردد. و در نتیجه شکر قلبی نسبت به کشتی نجات بودن امام زمان ارواحنا فداه بهتر گزارده میشود. و این نکته نیز بسیار مهم میباشد که اگر کسی به ایشان رجوع نکند، و از اهالی امن و مصون از غرق نشود و از امام خویش رو برگرداند، همانا از غرق شدگان خواهد بود. پس امام علیه السلام به اذن خدا نجات دهنده انسانها میباشد. و ما باید دائماً به ایشان رجوع کنیم تا از اهل نجات شویم.
(ان شاء ا...)
------------------------------------------------------
1- بحار الانوار /ج 77/ ص302 به نقل از آفتاب در غربت
2- بحار الانوار/ ج102/صلی ا... علیه و آله و سلم 215. در دعای پس از زیارت آل یس نیز به این صفت امام علیه السلام اشاره شده است:
"سفینهُ النَجاه و عَلَمِ الهٌدی" احتجاج طبرسی/ ج2/ص318 به نقل از کتاب آفتاب در غربت
بنام خدا
امروز برخی از مدعیان روشنفکری دینی، موضوع مهم خلافت و امامت را در حد مسألهای تاریخی میدانند و بحث و گفت و گو دربارهی آن را سبب اختلاف بین مسلمانان قلمداد میکنند و همواره روی سخن آنان با شیعه است و به سایر فرق مسلمین کاری ندارند و دانسته یا ندانسته ( البته عمدتاً دانسته و به عمد) از دیگر فرق جانب داری میکنند.
برآنیم تا درنقد آنان، به چند نکته مهم اشاره کرده و جایگاه مسألهی مهم امامت را در بیان قرآن کریم و احادیث بیان نماییم:
نکتهی 1: این گونه افراد معمولاً کسانی هستند که پیامبری پیامبر را در ارتباط با جهان غیب و عالم دیگر نمیدانند و تمامی مسائل مذهب را به نحوی توجیه مادّی و زمینی مینمایند و از این روی بالاترین قضاوتشان دربارهی پیامبر صلی ا... علیه و آله و سلم این است که او مصلح و نابغهای بوده است. و بهترین سخنشان در احکام دین این که بایستی با ملاکهای مادی و زمینی سازش کند. پس تاریخی دیدن امامت و اهمیت ندادن به آن، مربوط به بینش چنین افرادی در اصل دین و ماهیت نبوت میشود که دینداران این مبنا را نپذیرفته و دین را مسألهای الهی و غیبی میشناسند. و اما این که ادعا میکنند طرح چنین مسائلی موجب اختلاف میان مسلمین است؛ در پاسخ آنان میگوییم: اگر به راستی در پیشنهاد خود خیر خواهید، مسلمین را وادار کنید که با پذیرش حقیقت به محور حق چرخیده، وحدت را بر اساس اعتراف به حق ایجاد کنند نه این که به بسیاری از مصادیق حق جلوهی باطل دهند تا بتوانند وحدتی موقت و غیر اساسی به دست آورند.
نکتهی 2: توجه به معنی و جایگاه امامت، نشان گر اعتقادی بودن این اصل است. در قرآن کریم آمده: « هنگامی که خداوند، ابراهیم را باوسایل گوناگونی آزمود؛ و او به خوبی از عهده این آزمایشها برآمد. خداوند به او فرمود: « من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم» ابراهیم عرض کرد:« از دودمان من (نیز امامنی قراربده)» خداوند فرمود:« پیمان من، به ستمکاران نمی رسد( و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند، شایسته این مقامند. »(1)
از آیه کریمه استفاده می شود که امامت عهدی از سوی خداوند و مقامی است که لازمهی آن عصمت و به جعل و نصب خداوند تحقق میپذیرد.
در حدیث مشهور ثقلین تعبیرات به گونهای است که نشان میدهد امام به ضمیمهی قرآن کریم، جانشین پیامبر صلی ا... علیه و آله وَ سَلَم در نبوت و رسالت است و آن دو هرگز از هم جدا نمیشوند و با هم از دین نبوی حکایت میکنند.
پیامبر صلی ا... علیهِ وَ آله وَ سَلَم فرمود: « اِنّی تارک فیکٌم الثَقَلَینِ کِتابَ ا... وِ عِترَتی اَهلَ بَیتی. اٌنظروا کَیفَ تَخلفونی فیهما»(2)
و درحدیثی از امام کاظم علیه السلام آمده « الامامه هِیَ النور». امام، نایب و جاینشین تمامی ابعاد و شئون پیامبر صلی ا... علیه و آله و سلم است به جز یک نشان که رسول گرامی آن را مکرر استثناء فرموده و آن شأن نبوت تشریعی است که
میفرمود « یا عَلی اَنتَ منی بمنزله هارون من موسی الاّ اِنَهٌ لانبی بعدی» و نیز او در طول بیست و اندی سال پیامبری خود، مقامات امام علی علیه السلام را گوشزد فرمود و شئون و فضایل مهم او را همچون ولایت در تکوین، ابلاغ متن دین، تبیین و تفسیر قرآن و احکام، زمامداری و حکومت جامعه، علم غیب و عصمت، شجاعت و پهلوانی و ... تذکر داد.
نکتهی 3: اهمیت مسألهی امامت علی علیه السلام تا بدان جاست که در قرآن کریم آیات فراوان بر آن نزول یافته از جمله:
1- انّما و لیّکم و رسوله و الّذین آمنوا الذین یقیمون الصلاه و یؤتون الزکاه و هم راکعون.3
(( سرپرست و رهبر شما تنها خدا و پیامبر صلی ا... علیه و آله و سلم است و آنان که ایمان آورده، نماز به پا می دارند و در حال رکوع زکات می پردازند))
تمام تفاسیر و اکثر تفاسیر اهل تسنن اتفاق دارند بر این که آیه ی کریمه دربارهی علی علیه السلام است آن هنگام که در نماز و حال رکوع زکات دادند.4
2- اطیعوا ا... و اطیعوا الرسول و اولی الا مرمنکم5
ای ایمانیان ا زخدا اطاعت کنید وفرمان رسول و صاحبان امر را گردن نهید.)) طبق تفاسیر؛ اولی الامر امامان ( معصوم) می باشند.6
نکتهی 4: زمینههای پیشین و صابت امامت علی علیه السلام ، نایب و منوب عند بایستی سنخیت کامل و شباهت تام با هم داشته باشند. از این روی پیامبر صلی ا... علیه و آله و سلم از پیش، او را در بستر مهر و محبت و در فضای جان و خانهی خویش تربیت و با روحیات و اخلاقیات خویش مأنوس فرمود. در این زمینه علی علیه السلام خود در خطبهی قاصعه چنین حکایت میکند:7 شما میدانید مرا نزد رسول چه مقام است؟ و خویشاوندیام با او در چه نسبت است: آن گاه که کودک بودم، مرا در دامان خود مینهاد و بر سینهی خویش میفشرد و در بستر خودم میخوابانید و تنم را به تن خویش میسود و بوی خوش خود را به من میبویانید و گاه چیزی را میجوید سپس آنان را به من میخورانید. از من دروغی در گفتار ندید و خطایی در کردار نیافت. و من در پی او بودم - در سفر و حضر- چنان که شتر بچه در پی مادر. هر روز برای من ا زاخلاق خود نشانهای برپا میداشت و مرا به پیروی آن میگماشت. او هر سال در غار حراء خلوت میگزید و من او را میدیدم و کسی جز من وی را نمیدید. آن هنگام جز خانهای که رسول خدا صلی ا... علیه و آله و سلم و خدیجه سلام ا... علیها در آن بودند در هیچ خانهای مسلمانی راه نیافته بود و من سومین آنان بودم.
روشنایی وحی و پیامبری را میدیدم و بوی نبوت را میشنودم. من هنگامی که وحی بر او فرود آمد، نالهی شیطان را شنیدم. گفتم: ای فرستادهی خدا! این آوا چیست؟ گفت: این شیطان است که از آن که او را بپرستند نومید شده است. همانا تو می شنوی آن چه را من می شنوم، می بینی آن چه را من می بینم، جز این که تو پیامبر نیستی و وزیری و بر راه خیرمی روی.))
هم چنین می بینیم در هنگام نزول آیه ی: (( وَ انذِر عَشیرَتَکَ الاَقرَبین))8 پیامبر اکرم صلی ا... علیه و آله و سلم سه بار اعلام فرمود که: شما عشیره و خویشان منید و همانا خداوند پیامبری بر نیا نگیخت مگر آن که ا زخاندان او برادر و وزیر و وارث و وصی و جانشین برایش برپا کرد. پس کدامتان با من بیعت می کند که برادر و وارث و وصی من باشد و نسبت به من همانند هارون نسبت به موسی گردد مگر این که پیامبری پس از من نخواهد بود: پس خویشان سکوت کردند. سپس فرمود: یکی از شما به پا خیزد و الا از غیر شما خواهد بود و شما پشیمان خواهید شد. پس علی علیه السلام به پا خاست. حضرت فرمود: نزدیک آی. پس نزدیک آمد و دهان علی را باز کرد و از آب دهانش در دهان او ریخت و نیز بر دوش و سینهی او سود. ابولهب گفت: بد بخششی به پسر عمویت کردی که دهان و صورتش را پر از آب دهان خود نمودی! پیامبر صلی ا... علیه و آله و سلم فرمود: او را ا زحکمت و دانش سیراب نمودم.
این رویدادها و صدها رویداد دیگر در طول پیامبری آن حضرت نسبت به امیرالمؤمنین علیه السلام نشان تربیت آن حضرت برای احراز مقام الهی امامت و خلافت است.
این بود چند نکتهای دربارهی جایگاه مسألهی مهم امامت در بیان قرآن کریم و احادیث.
به یاری خداوند تعداد دیگری از این نکات همراه با فرازهایی از خطابهی پیامبر صلوات ا... علیه و آله در غدیرخم در شمارههای آتی این ماهنامه به چاپ خواهد رسید.
----------------------------------
1- بقره / 124
2 -کافی/جلد 1
3-مائده/55
4-مجمعالبیان/3/209
5-نسا/59
6-مجمع البیان/3/64
7-نهج البلاغه فیض/خطبه234
8-شعرا/214